Udostępnij
Republika Czeska piwem stoi i nie ma z tym żadnej dyskusji! Tradycje winiarskie w tym kraju są jednak także żywe, a czeskie i morawskie wina robią wrażenie swoim smakiem, zapachem i barwą.
W całej Republice Czeskiej znajduje się około 18 000 hektarów winnic. Podzielone są one zasadniczo na dwa regiony winiarskie, w których wyróżniamy w sumie 6 podregionów.
Pierwszym regionem są Czechy, a znajduje się on mniej więcej na północ od Pragi i Pardubic. Składa się z dwóch podregionów – Litoměřická podoblast i Mělnická podoblast. Jest to mały region, a produkcja w nim stanowi około 4% całej produkcji wina w Republice Czeskiej.
Drugim, znacząco większym regionem winiarskim są Morawy. Dzieli się on na cztery podregiony – Velkopavlovická podoblast, Mikulovská podoblast, Znojemská podoblast, Slovácká podoblast.
Jeżeli czeskie i morawskie wina to tematyka, która Was interesuje to koniecznie zajrzyjcie na stronę Národní vinařské centrum (dostępna także po polsku).
Początki uprawy winorośli na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej mogą być związane z Celtami. W drugiej połowie II wieku p.n.e. w okolicy wsi Mušov stacjonował X legion rzymski, z którym tematyka ta również może być kojarzona. Pierwszy rozkwit winiarstwa datuje się na X wiek, a produkowane wina były wykorzystywane głównie do celów religijnych. Największy rozkwit winiarstwa miał jednak miejsce od XIV do XVI wieku, a produkowane wtedy trunki cieszyły się bardzo dobrą opinią w tamtych czasach.
W XIX wieku ogromne szkody w winnicach Europy spowodowała filoksera winiec (rodzaj szkodnika), która zniszczyła dużą liczbę winnic całkowicie. Stopniowo później winnice zaczęły się odradzać. We współczesnych czasach Ustawa winiarska z 1995 roku i dostosowanie prawne do przepisów unijnych w 2004 roku sprawiły, że wina Republiki Czeskiej są na najwyższym poziomie!
Region winiarski Czechy
Region winiarski Czechy, choć stanowi niewielki procent ogólnokrajowych obszarów winniczych Republiki Czeskiej, jest wyjątkowy pod wieloma względami. Obejmujący zaledwie 4% terenów upraw winorośli na terenie kraju, region ten wyróżnia się swoim unikalnym położeniem i warunkami klimatycznymi. Jako jeden z najbardziej wysuniętych na północ regionów winiarskich w Europie, stanowi on swoisty fenomen na mapie kontynentu.
Winnice tego regionu, rozciągające się na przestrzeni 637 hektarów, są rozsiane w malowniczym krajobrazie, gdzie klimat umiarkowany, ze swoimi specyficznymi warunkami, sprzyja uprawie szczepów odpornych na niższe temperatury. Dzięki temu, mimo niższych średnich temperatur w porównaniu z południowymi regionami winiarskimi, producenci wina z tego obszaru mogą oferować wina o wyjątkowych charakterystykach i smaku.
Dbałość o tradycję winiarską, połączona z innowacyjnym podejściem do produkcji, sprawia, że wina z tego regionu zyskują coraz większe uznanie, zarówno wśród koneserów, jak i na międzynarodowych konkursach winiarskich. Wśród lokalnych winnic można znaleźć zarówno małe, rodzinne przedsiębiorstwa, które od pokoleń pielęgnują rzemiosło winiarskie, jak i większe przedsiębiorstwa, które łączą tradycyjne metody produkcji z nowoczesnymi technologiami.
Szczególny mikroklimat regionu pozwala na uprawę szczepów takich jak Riesling, który jest bardzo ceniony za swoją zdolność do oddawania terroir, czyli unikatowego charakteru danego miejsca. Innym popularnym szczepem jest Müller-Thurgau, który daje wina o delikatnym aromacie i lekkim, świeżym smaku. Ponadto, eksperymentuje się tu również z mniej znanymi, lokalnymi odmianami, co przyczynia się do unikatowości i różnorodności win produkowanych w regionie.
Litoměřicky podregion
Podregion ten swoją nazwę zawdzięcza miastu Litoměřice, ale winnice występują tu na znacznie szerszym obszarze. Miasto to było historycznie bardzo ważnym ośrodkiem winiarskim. Wśród uprawianych szczepów najbardziej popularne są müller thurgau, svatovavřinecké, ryzlink rýnský, rulandské modré i rulandské šedé.
Mělnicky podregion
W tym podregionie winnice są mniejsze (dwa razy więcej winnic, przy podobnej powierzchni). Obejmuje on nie tylko miasto Mělník i jego okolice, ale także małe winnice w Pradze i okolicach miast Kutná Hora, Benátky nad Jizerou, Kralupy nad Vltavou, Čáslav, Beroun i Slaný.
Wśród uprawianych odmian znajdziecie tutaj ryzlink rýnský, müller thurgau czy popularne dawniej rulandské modré. A pierwszą piątkę zamyka modrý portugal i svatovavřinecké.
Region Winiarski Moravy
Region winiarski Morawy to serce czeskiej produkcji wina, zajmujące dominującą pozycję w kraju, gdyż to właśnie tutaj znajduje się około 96% wszystkich czeskich winnic. Morawy są synonimem niezwykłego połączenia tradycji winiarskiej z korzystnymi warunkami naturalnymi, które są o wiele bardziej łaskawe dla uprawy winorośli niż pozostałe części kraju.
Region ten rozciąga się przez trzy kraje (województwa): południowomorawski, zliński i część Wysoczyzny. Każde z nich wnosi do produkcji wina swoje unikalne cechy, wpływające na różnorodność i bogactwo oferowanych win. Morawy słyną z łagodniejszego klimatu, który jest bardziej przewidywalny i sprzyja długiemu okresowi wegetacyjnemu, niezbędnemu do osiągnięcia pełnej dojrzałości winogron.
Morawskie wina charakteryzują się niesamowitym bogactwem smaków, będącym wynikiem unikalnego połączenia gleb, klimatu i ludzkiej pasji. Są to trunki, które potrafią zaskoczyć nawet najbardziej wymagających smakoszy, a ich jakość jest stale potwierdzana licznymi nagrodami międzynarodowymi.
Enoturystyka na Morawach to także festiwale wina, odkrywanie lokalnych potraw w towarzystwie najlepszych win, a także możliwość bezpośredniego poznawania sztuki winiarskiej od jej mistrzów. Wielu producentów wina otwiera swoje drzwi dla turystów, oferując wycieczki po winnicach, degustacje i warsztaty winiarskie.
Planując wizytę w morawskim regionie winiarskim, warto przygotować się na bogactwo atrakcji, które czekają na odkrycie. Każde województwo ma swój niepowtarzalny charakter i oferuje unikalne wrażenia, począwszy od zapierających dech widoków, przez średniowieczne architektoniczne cuda, po współczesne atrakcje turystyczne. Morawy to region, gdzie wino jest częścią kultury i codziennego życia, a gościnność winiarzy i bogactwo tradycji sprawiają, że wizyta tutaj to niezapomniane doświadczenie dla ciała i ducha.
Znojemsky podregion
Najbardziej wysuniętym na zachód podregionem w regionie morawskim jest znojemsky. Podregion ten znany jest z win białych, które słyną z niezwykłych aromatów. Wśród najczęściej występujących w tym podregionie szczepów znajdziecie veltlínské zelené, müller thurgau, ryzlink rýnský i sauvignon. Z win czerwonych, których udział jest stosunkowo niewielki, występuje frankovka, svatovavřinecké i modrý portugal.
Mikulovsky podregion
To chyba jedna z najbardziej popularnych, winiarskich lokalizacji wśród Polaków. Mikulov jest zarówno celem wielu podróży jak i przystankiem w dalszej drodze. Morawskie wina z tego podregionu znane są w całym kraju i poza granicami. To właśnie w tym podregionie znajdziecie Pavlovskie Wierchy, czyli tzw. Palavę!
Najpopularniejszą odmianą jest ryzlink vlašský, ale znajdziemy tu także najwyższej jakości veltlínské zelené, ryzlink rýnský, sauvignon, chardonnay, müller thurgau, rulandské šedé, frankovkę, zweigeltrebe i svatovavřinecké.
Velkopavlovicky podregion
Region ten rozciąga się od Brna w kierunku granicy austriackiej. Wśród najpopularniejszych odmian, na czele znajduje się veltlínské zelené. Co ciekawe, w tym podregionie znaleźć można bardzo duży wybór win czerwonych. Frankovka i svatovavřinecké znajdują się w pierwszej piątce najczęściej występujących odmian. Są w tym podregionie miejsca, gdzie winogrona ciemne stanowią nawet 50% upraw.
Slovácky podregion
Nazwa tego podregionu może być myląca, ale Slovácko to część Republiki Czeskiej położona na pograniczu ze Słowacją i Austrią. Region ten jest różnorodny pod kątem ukształtowania terenu i mikroklimatu a wśród najpopularniejszych szczepów znajdują się müller thurgau, ryzlink rýnský, veltlínské zelené, rulandské bílé i frankovka oraz chardonnay i muskat morawski.
Z tego regionu pochodzą wina z rodzinnej winnicy – Bílek, które przypadły mi do gustu i często goszczą w moim domu!
Czy wina Republiki Czeskiej są drogie?
Jeżeli porównamy je do polskich win, to są tanie, jeżeli natomiast naszym punktem odniesienia będą wina bardziej znane, takie jak francuskie czy włoskie, to… nadal będą stosunkowo tanie. Oczywiście bez problemu znajdziemy wina drogie, które z racji swoich wyjątkowych walorów smakowych czy też rocznika kosztują sporo, ale kupując wino w sklepie winiarskim, a nawet w markecie, za około 100-150 CZK (około 20-30 zł) jesteście w stanie kupić bardzo przyzwoite wino. Jeżeli dobrze traficie, to poniżej tej ceny również możecie mieć szczęście!
Burczak
Burczak to moje czeskie odkrycie! Jeżeli będziecie w Republice Czeskiej w okolicach września, czyli w czasie, kiedy pierwsze grona trafiają do winiarni, koniecznie poszukajcie Burczaka. Często znajdziecie stoiska z nim lub sklepy, które oferują ten ciekawy napój.
Burczak jest lekko sfermentowanym sokiem z winogron, który cały czas pracuje. Sprzedawany najczęściej w plastikowych butelkach, które co jakiś czas trzeba odkręcić, żeby upuścić gaz, który się wyprodukuje.
Burczak występuje w wersji białej i czerwonej i z godziny na godzinę zyskuje procentów. Jest nieco zdradliwy, bo zawiera alkohol, a w smaku jest on niemal niewyczuwalny. Burczak ma niestety jeden minus, działa bardzo pobudzająco na Wasze jelita, więc po wypiciu większej ilości spodziewajcie się niespodziewanego ;)
Degustując morawskie wina miejsce więc też na uwadze ten twór, który winem jeszcze nie jest, ale zaskakuje smakiem!
Czeskie i morawskie wina – słówka i zwroty
wino morawskie – moravské víno
półsłodkie – polosladké
półwytrawne – polosuché
wytrawne – suché
słodkie – sladké
musujące – šumivé víno
białe – bílé
czerwone – červené
różowe – růžové
butelka – láhev
