Udostępnij
Słysząc słowa getto najczęściej kojarzymy je z tym warszawskim. Czasami zabłyśnie też nam w głowie to w Krakowie lub w Łodzi. Patrząc na krwawą historię żydów polskich warto wspomnieć, że w Kielcach również taki obszar został wydzielony (drutem kolczastym i drewnianym płotem). Kieleckie Getto utworzono tutaj 31 marca 1941. Przed II Wojną Światową ludność żydowska stanowiła 1/3 społeczności miasta.
Kieleckie Getto
Nie mieszkali oni jednak w jednej dzielnicy Kielc. Większe skupiska zamieszkiwały okolice ulicy Focha (Paderewskiego), Piotrkowskiej, bazaru (Placu Wolności) oraz Staro i Nowowarszawskiego Przedmieścia. Pod koniec 1939 roku w Kielcach przebywało ponad 25 000 żydów, a ich liczba zwiększała się poprzez przybywanie ludności z okolicznych miejscowości (głównie Chęciny i Pińczów) oraz ponad 1000 żydów z Wiednia.
Judenrat (Rada Żydowska) mieścił się przy ulicy Orlej 4 i Okrzei 17. Getto dzieliło się na dwa obszary. Połączone one były kładką. Do dzisiejszych czasów zachowało się niewiele śladów z tego okresu. Jednym z najlepiej widocznych był budynek znajdujący się pomiędzy jezdniami ulicy Warszawskie, który został zburzony kilka lat temu. W budynku tym mieścił się żydowski szpital. 23 VIII 1942 zgodnie z rozkazami SS wszyscy jego pacjenci zostali zabici. Było to dwa dni po rozpoczęciu selekcji ludności żydowskiej i masowych wywiezieniach do obozu w Treblince lub rozstrzelaniach na miejscu (w okolicach obecnej ul. Okrzei). W ciągu 4 dni zabito na miejscu ponad 1000 osób a ponad 20000 wywieziono do obozów. Z uwagi na dużą odległość do kirkutu, często ludzie po egzekucjach chowani byli na miejscu (skarpa od Nowego Świata do Silnicy).
Koniec Getta
Po tym okresie getto zamieszkane było przez niecałe 2000 osób pracujących głównie przy segregacji zrabowanego mienia. Mieszkali w obozie znajdującym się w okolicach obecnej ulicy Jasnej i Stolarskiej. W 1943 roku większość żydów została przeniesiona od obozów w Skarżysku, Starachowicach i Bliżynie. Również w tym roku na kieleckim kirkucie (cmentarzu) hitlerowscy zastrzelili 45 dzieci w wieku 1-15 lat. Pobyt w kieleckim getto przeżyło ok 400 osób.
Kieleckie Getto – ślady
Jednym ze śladów tego co działo się w kieleckim getto jest książka „Listy z Getta” wydana przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego. Dostępna jest w wersji PDF tutaj.
Plan getta naniesiony na współczesny
