Udostępnij
Mogę założyć, że większości turystów Gniezno kojarzy się z Katedrą i Świętym Wojciechem. Idąc dalej tym tropem przypuszczam też, że raczej nie słyszeliście o miejscu wyjątkowym i związanym mocno z rozwojem miasta na przestrzeni lat. To miejsce to Parowozownia Gniezno, którą grupa pasjonatów próbuje ocalić od zapomnienia.
Lokalizacja i dostępność
Parowozownia Gniezno położona jest na południe od centrum miasta. Jak łatwo się domyślić znajduje się ona niedaleko torów kolejowych, a konkretnie po przeciwnej stronie dworca PKP, przy ulicy Składowej 1. Przed obiektem jest sporo miejsca, żeby zostawić samochód, ale bez problemu w kilkanaście minut dojdziecie tutaj spacerem z centrum. Jeżeli zdobywacie Trakt Królewski, to po drugiej stronie torów (przy dworcu PKP) znajdziecie coś dla siebie! :)
Zwiedzanie parowozowni nie jest możliwe codziennie. Otwarta jest najczęściej w weekendy, a szczegółowy harmonogram znajdziecie na stronie Stowarzyszenia Parowozownia Gniezno, która dba o obiekt. Bilet wstępu kosztuje 9 zł normalny i 6 zł ulgowy. Płatność tylko gotówką.
Jeżeli nie macie pomysłu, co oprócz tego robić w Gnieźnie to polecam mój tekst – Gniezno na weekend.
Historia
Początki kolei w Gnieźnie sięgają drugiej połowy XIX wieku (1872). Powstała wtedy linia kolejowa łącząca Poznań z Toruniem i Bydgoszczą. Trzy lata później powstała linia do Oleśnicy, a wraz z nią druga lokomotywownia, która dała początek obecnej parowozowni. Od tego czasu obiekt był stale rozwijany. W trakcie działań wojennych parowozownia została zbombardowana. Zniszczenia zostały odbudowane przez Niemców po zajęciu Gniezna. Wiązało się to z przygotowywaniem III Rzeszy do ataku na Związek Sowiecki, a do tego infrastruktura kolejowa była niezbędna. W tym okresie powstały m.in. część hali wachlarzowej, hala suwnic, stołówka czy remiza strażacka. Po wojnie rozbudowa parowozowni nie byłajuż tak intensywna. Powstało kilka nowych budynków. Dostosowano także częściowo parowozownię do obsługi taboru elektrycznego. Nie zmieniło to jednak faktu, że obiekt tracił na znaczeniu. Naprawy taboru prowadzone były tam do 2012 roku.
Zwiedzanie Parowozowni w Gnieźnie
Zwiedzanie Parowozowni trwa około 2 godziny. Ważne, aby przy bramie być na czas. Zaczynamy przy pomniku postawionym z okazji stu lecia istnienia lokomotywowni w Gnieźnie, na którym jest jednak błędna data, o czym informuje przewodnik. Naszym przewodnikiem był Krzysztof Modrzejewski, który w kolejarskim mundurze oprowadzał nas po terenie kompleksu.
Po drodze mijaliśmy budynki noclegowni dla maszynistów, elektrowni czy remizy oraz interesującą dyspozytornię bramową pochodzącą z czasów II wojny światowej. W oddali mogliśmy zobaczyć także drewnianego żurawia węglowego – jest to jedyny taki obiekt w Europie. Na terenie parowozowni znajdują się także dwie hale wachlarzowe i znajdująca się przy nich wieża ciśnień z 1905 roku. Zwiedzanie parowozowni to jednak nie tylko spacer. Nasz przewodnik wyjaśnił nam dokładnie jak działają lokomotywy parowe, jak się je napełniało wodą, ile spalały węgla i jak szybko się poruszały. W praktyce dowiedzieliśmy się też, jak zmienia się zwrotnicę i jak działa obrotnica.
W Parowozowni nie ma niestety jeszcze żadnego parowozu. Stowarzyszenie pracuje nad tym, aby jakiś sprowadzić, nie jest to jednak proste. Możemy obejrzeć tam lokomotywę spalinową i dźwig. Na ekspozycji znajdziemy dużo detali związanych z codziennym życiem parowozowni i ogólnie z życiem na kolei. Jest tam też sporo eksponatów związanych z rozwojem kolei w Gnieźnie.
Plany rozwoju są bardzo ciekawe. Stowarzyszenie Parowozownia Gniezno chce pokazywać kolejne budynki i organizować wydarzenia na terenie obiektu. Jednym z wydarzeń, które wpisało się na stałe w kalendarz imprez kulturalnych Gniezna są Dni Pary odbywające się co roku w lipcu.
Pasja
Ostatnie obiekty zakończyły swoją działalność jeszcze w tym stuleciu. Parowozownia jednak traciła z roku na rok na swoim uroku. Były nawet plany, aby na jej terenie powstało centrum handlowe. Na szczęście nie doszły one do skutku. Od 2015 roku dzięki Stowarzyszeniu Parowozownia Gniezno możemy obiekt zwiedzać. Dbają oni o teren z ogromną pasją i poświęcają swój czas, aby jego historia nie została zapomniana.
Podczas zwiedzania widać ogromną pasję, z jaką przewodnik mówi o parowozowni i obiektach znajdujących się na jej terenie. Są tam ludzie, którzy chcą coś zmienić, więc jest to z pewnością pierwszy krok do sukcesu. Potrzebują oni wsparcia na różnych polach, w tym i na finansowym. Można przekazać im 1% podatku lub darowiznę. Zobaczcie sami, co robią np. na ich stronie lub przyjedźcie przekonać się na własne oczy.
Warto?
Zdecydowanie warto! Lubię obiekty, które mają swoją historię i są wyjątkowe. Parowozownia Gniezno jest największą w Europie, a ciekawych historii, które miały miejsce na jej terenie było na pewno tysiące. Przyjedźcie, poznajcie i poczujcie jej klimat na własnej skórze.
Jeszcze kilka zdjęć na zachętę! :)
