Udostępnij
Jeżeli kiedykolwiek interesowała Was historia, to w kontekście Holokaustu na pewno nie raz słyszeliście o Yad Vashem. Ten znajdujący się w Jerozolimie instytut badań nie tylko pielęgnuje pamięć o Holokauście i osobach, które podczas tych zdarzeń poniosły śmierć, ale też tych, którzy w tych ciężkich czasach pomagali Żydom na całym świecie!
Planując mój wyjazd do Jerozolimy od początku, oprócz Starego Miasta i jego atrakcji, miałem także w planie wizytę w Yad Vashem. Nie było łatwo, bo plan dnia był napięty, ale udało się i również Wam polecam uwzględnić to miejsce w planach.
Jeżeli ciekawi Was sama Jerozolima to czeka na Was na blogu artykuł poświęcony temu miastu. Sprawdźcie, co warto zobaczyć w Jerozolimie oprócz Yad Vashem?
Yad Vashem w skrócie
Yad Vashem oznacza „miejsce i imię”, jest to nazwa zaczerpnięta z księgi Izajasza. Instytut powstał w 1953 roku na mocy Ustawy o Pamięci uchwalonej przez Kneset (izraelski parlament). Przewodniczącym zarządu obecnie jest Dani Dayan.
Wstęp do Instytutu i do znajdujących się na jego terenie miejsc jest bezpłatny. Przed wizytą zarezerwujcie bilet online – możecie to zrobić tutaj.
Lokalizacja i dojazd
Instytut Yad Vashem zlokalizowany jest na Wzgórzu Herzla. Oddalony jest on od Starego Miasta w Jerozolimie o niecałe 7 kilometrów. Ja skorzystałem z komunikacji miejskiej, aby się dostać na miejsce. Musicie znaleźć autobus lub tramwaj, który zatrzymuje się na przystanku Mount Herzl. Z dworca kolejowego jedzie tam np. tramwaj numer 1. Jedzie on także w okolice Starego Miasta.
Z przystanka autobusowego czeka Was kilkunastominutowy spacer do samego Yad Vashem. Po drodze polecam podziwiać widoki, bo okolica jest piękna.
Muzeum Holokaustu
Miejscem, które musicie koniecznie odwiedzić, będąc na miejscu, jest Muzeum Historycznego Holokaustu. Zajmuje ono powierzchnię ponad czterech tysięcy metrów kwadratowych. Ekspozycja w większości znajduje się pod ziemią, a trasa zwiedzania ma kształt strzały.
Przechodząc z jednej sali do drugiej, przenosimy się do różnych miejsc i okresów historycznych, aby dowiedzieć się wszystkiego na temat społeczności żydowskich. Zwiedzanie zaczynamy, poznając historię Żydów przed Holokaustem. Kolejnym etapem jest czas wzrostu nienawiści do Żydów i antysemityzmu w nazistowskich Niemczech. Następnie dowiemy się wszystkiego o początkach Holokaustu, gettach, aż wreszcie o ludobójstwie. Na wystawie znajduje się sporo multimediów, a wśród nich znajdziecie ponad 100 świadectw video osób, które Holokaust przeżyły.
Ciekawym miejscem w Muzeum Historii Holokaustu jest Sala Imion. Znajdują się w niej informacje o wszystkich ofiarach Holokaustu, o których udało się dowiedzieć. Obecnie są tam ponad 2 miliony stron dokumentów, ale jest miejsce na kolejne 4 miliony. Sala Imion otwarta jest od niedzieli do środy od 9:00 do 17:00, w czwartki od 9:00 do 20:00 i w piątki od 9:00 do 14:00.
Samo Muzeum czeka na gości od niedzieli do czwartku od 9:00 do 17:00, a w piątki i wigilie świąt od 9:00 do 14:00.
Drzewa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata
Jednym z najczęstszych kontekstów, w jakim nazwa Yad Vashem się pojawia, są tytuły „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”. Jest to najwyższe odznaczenie cywilne przyznawane „nie-Żydom”. Instytut Yad Vashem jest odpowiedzialny za przyznawanie go.
Medal ten i dyplom został ustanowiony w 1963 roku. Znajduje się na nim cytat z Talmudu „Kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat”. Co roku składane jest kilkaset wniosków o nadanie tego odznaczenia, z czego statystycznie co piąty jest odrzucany.
„Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” to tytuł, który oprócz ogromnego docenienia daje także kilka korzyści materialnych. Osoby odznaczone tym tytułem (lub ich rodziny, jeśli osoba nie żyje) otrzymują specjalny certyfikat, a ci, którzy mieszkają w Izraelu również comiesięczne wsparcie finansowe.
Kiedyś każda osoba posiadająca taki tytuł mogła zasadzić swoje drzewo w ogrodzie Yad Vashem. Dzisiaj z powodu braku miejsca, są oni uhonorowani wpisem na specjalnej ścianie. Drzewa, które posadzono w przeszłości nadal jednak są i każde z nich podpisane jest imieniem i nazwiskiem „Sprawiedliwego”.
Tytuł ten posiada obecnie około 30 tysięcy osób z całego świata, przy czym największa ilość z Polski, Holandii i Francji.
Wystawy
Na terenie Yad Vashem znajdują się dwie galerie sztuki oraz przestrzeń wystawiennicza. Mnie udało się odwiedzić wystawę poświęconą fotografii. Przedstawiała ona rozwój fotografii na przestrzeni lat z najmocniejszym akcentem na społeczność żydowską i jej losy przed i podczas II Wojny Światowej. Na wystawie znaleźć można zdjęcia rodzinne, z życia codziennego, ale także pamiątkowe, wykonane przez nazistów.
Inne obiekty
Na terenie Yad Vashem znajduje się także sporo innych obiektów. Znajdziecie tam działającą synagogę oraz wiele pomników. Poświęcone są one różnym osobom i organizacjom. Polskim akcentem jest pomnik Janusza Korczak (rzeźba Korczak i Dzieci Getta). Na mnie największe wrażenie zrobiło miejsce upamiętniające dzieci zamordowane podczas Holokaustu. Znajduje się ono pod ziemią. W sali, do której wchodzimy, panuje półmrok, naokoło mamy zdjęcia dzieci, a lektor czyta ich nazwiska. Dookoła otaczają nas lustra, a kierunek ruchu wskazują jedynie wielkie strzałki na podłodze.
Instytut posiada także kolekcję artefaktów przekazanych przez ocalałych z Holokaustu lub ich rodziny. Kolekcja liczy ponad 27 tysięcy przedmiotów, a za każdym z nich stoi jakaś historia. Są to różnorodne przedmioty, związane z wydarzeniami z życia społeczności żydowskich na całym świecie.
Warto odwiedzić?
Yad Vashem to miejsce, które nie pozwala zapomnieć o Holokauście! Działalność naukowa i badawcza, sprawiają, że jest to największa instytucja, która zajmuje się tym tematem na świecie. Wizyta w tym miejscu nie pozostanie na pewno obojętna dla Waszych emocji i dlatego też polecam Wam odwiedziny!
Sprawiedliwi wśród Narodów Świata – świętokrzyskie
Z informacji, które udało mi się uzyskać z instytutu, z Kielc pochodzi 6 osób odznaczonych jako „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”, a z regionu świętokrzyskiego (także granice administracyjne z poprzednich podziałów) w sumie 312 osób.
