Udostępnij
Cmentarze są miejscami, które łączą nas z historią oraz przypominają nam o naszych przodkach. Jednym z takich miejsc jest cmentarz Johannisfriedhof w Norymberdze – jeden z najważniejszych cmentarzy w Bawarii. To tam pochowani są nie tylko zwykli mieszkańcy miasta, ale również wiele znanych postaci, takich jak artyści, naukowcy czy politycy.
Pomimo tego, że na pierwszy rzut oka cmentarz może nie wydawać się turystycznym hitem z racji swego przeznaczenia, to jednak moim zdaniem warto to miejsce odwiedzić, bo jest wyjątkowe!
Lokalizacja i dojazd
Cmentarz Johannisfriedhof zlokalizowany jest w Norymberdze (Johannisstraße), niedaleko od Starego Miasta (od stacji metra Lorenzkirche oddalony jest o niecałe 2 kilometry). Z dworca kolejowego możecie dostać się na ten cmentarz komunikacją miejską. My wybraliśmy przejażdżkę metrem (Linia U3) na stację Klikikum Nord, a następnie kilkuminutowy spacer. Możecie także pojechać metrem (U3, ale w przeciwnym kierunku) na stację
Plärrer, gdzie przesiądziecie się na tramwaj numer 6.
Dostępność i godziny otwarcia
Cmentarz jest nadal czynny i używany do pochówków, Otwarty jest on od kwietnia do września w godzinach 7.00-19.00, od października do marca w godzinach 8.00-17.00, a od 6 grudnia do 6 stycznia w godzinach 8.00-16.00.
Na teren cmentarza prowadzi kilka wejść i podzielony jest on na sektory widoczne na planie. W okolicy każdego z wejść znajdziecie plan cmentarza wraz z zaznaczonymi grobami najbardziej znanych osób pochowanych na cmentarzu.
Cmentarz ten nie jest wielki – zajmuje obszar ponad 3 hektarów. Jeżeli nie planujecie odwiedzać każdego z grobów, to myślę, że powinniście przeznaczyć na wizytę tu około 20-30 minut.
Historia cmentarza Johannisfriedhof
Już w 1234 roku w miejscu tym istniał Siechkobel (dom dla trędowatych) wraz z kaplicą i miejscem do pochówków. Na początku XVI wieku cmentarze wokół kościołów w centrach miast zostały zamknięte z powodów higienicznych i epidemiologicznych. Wtedy właśnie rozbudowany został cmentarz znajdujący się w tym miejscu. Zakazu pochówków w miastach dokonał swoim dekretem cesarz Maksymilian I.
Na cmentarzu obowiązują przepisy Rady Miejskiej, które określają wygląd nagrobków. Miały być to płyty z piaskowca, a jedynymi elementami, które miały wyróżniać grób spośród innych, miały być epitafia, których przykłady możecie obejrzeć na zdjęciach na końcu tekstu. Sam kamień miał mieć maksymalny rozmiar około 84 na 167 centymetrów. Na początku był to typowy prostopadłościan, ale z czasem ewoluował.
Cmentarz Johannisfriedhof podlegał parafii św. Sebalda i wraz z cmentarzem św. Rocha są to najstarsze cmentarze w mieście. Na przestrzeni lat teren cmentarza był kilkukrotnie powiększany, a największa zmiana powierzchni nastąpiła w 1856 roku.
Cmentarz Johannisfriedhof dzisiaj
Cmentarz Johannisfriedhof w Norymberdze to miejsce niezwykłe, otoczone aurą historii, która sięga wieków wstecz. Liczne źródła podkreślają, że może być on jednym z najstarszych cmentarzy nie tylko w Niemczech, ale i w całej Europie. Spacerując między kamiennymi nagrobkami, można niemalże odczuć oddech historii, która tutaj, na każdym kroku, wydaje się być żywa.
Wizyta na Johannisfriedhof to jak podróż w czasie. Stare groby, niektóre z nich liczące setki lat, są świadkami różnorodności życiowych historii i zmieniających się epok. Rzeźbione epitafia oraz pomniki to prawdziwe dzieła sztuki, które sprawiają, że cmentarz ten wyróżnia się na tle innych. Każdy nagrobek ma swoją własną opowieść, często opowiedzianą za pomocą wyrafinowanych, odlewanych detali i symbolicznych dekoracji.
Na cmentarzu Johannisfriedhof pochowani są przedstawiciele wielu zawodów i warstw społecznych, od znamienitych mieszczan, przez artystów, po ludzi nauki. To tutaj, w cieniu dębów i starych kasztanów, spoczywają postaci, które miały znaczący wpływ na historię miasta i kultury. Epitafia często przemycają bogate w detale informacje o życiu pochowanego, oferując nie tylko imię i daty, ale także obrazkowe przedstawienia ich profesji, osiągnięć czy nawet cech charakteru. Inne nagrobki, z kolei, zawierają wzruszające inskrypcje, które słowami opisują życie i zasługi zmarłego.
W skład kompleksu cmentarnego Johannisfriedhof wchodzi również kilka znaczących budowli. Wśród nich znajduje się dawny dom administracji cmentarnej, datowany na rok 1682, który do dziś zachował swój pierwotny, barokowy charakter. Kaplica z 1513 roku, będąca świadectwem gotyckiej architektury, wciąż stoi jako miejsce zadumy i kontemplacji. Sala krypt z 1860 roku to kolejny punkt na mapie tego wyjątkowego miejsca, który przyciąga uwagę swoją monumentalnością i grobową ciszą.
Niezaprzeczalnie jednym z najważniejszych zabytków cmentarza jest kościół św. Jana, którego początki sięgają XIII wieku. Jego gotycka architektura i bogata historia sprawiają, że jest on nie tylko miejscem kultu religijnego, ale także ważnym punktem kulturalnym i historycznym cmentarza.
Albrecht Dürer
Cmentarz Johannisfriedhof w Norymberdze jest miejscem spoczynku wielu wybitnych postaci, które miały niebagatelny wpływ na historię i rozwój miasta. Jedną z najbardziej znanych osobistości pochowanych na tym cmentarzu jest Albrecht Dürer, uznawany za jednego z największych przedstawicieli niemieckiego renesansu. Malarz, grafik i teoretyk sztuki, Dürer urodził się w Norymberdze w 1471 roku i to właśnie tutaj, w swoim rodzinnym mieście, tworzył swoje największe dzieła.
Dürer cieszy się niegasnącą sławą nie tylko wśród mieszkańców Norymbergi, ale również na całym świecie. W uznaniu jego dorobku, jedno z norymberskich lotnisk zostało nazwane jego imieniem, co świadczy o trwałości i znaczeniu jego spuścizny. Albrecht Dürer zmarł 6 kwietnia 1528 roku i został pochowany w rodzinnym mieście, na cmentarzu Johannisfriedhof, gdzie jego grób do dzisiaj jest miejscem pielgrzymek wielbicieli sztuki.
Odnalezienie grobu Dürera jest elementem, który dodaje wizycie na cmentarzu charakteru detektywistycznego poszukiwania. Nie ma tu wielkich, okazałych pomników – wskazuje na niego skromna tablica informacyjna oraz charakterystyczna, niewielka strzałka. Szukając grobu tego wybitnego artysty, należy rozejrzeć się za okazałym drzewem, które rzuca cień na tę niepozorną, lecz niezwykle znaczącą mogiłę.
Ale Dürer to tylko jedna z wielu postaci, które spoczywają na Johannisfriedhof. Spacerując między nagrobkami, można natknąć się na groby wielu innych znaczących dla historii Norymbergi i świata postaci – od wybitnych naukowców, przez sławnych artystów, po zasłużonych rzemieślników i kupców, którzy przyczynili się do rozwoju i powodzenia miasta przez wieki.
Veit Stoß – Wit Stwosz
Veit Stoß, znany również jako Wit Stwosz, to kolejna postać o niepodważalnej wartości artystycznej, której miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Johannisfriedhof w Norymberdze. Jego prace, pełne ekspresji i mistycyzmu, do dzisiaj zachwycają i inspirują pokolenia. Choć może nie być tak powszechnie rozpoznawany jak Albrecht Dürer wśród szerszej międzynarodowej publiczności, to w Polsce i Niemczech cieszy się ogromnym uznaniem.
Wit Stwosz urodził się około 1447 roku, prawdopodobnie w Horb am Neckar, a większość swojego życia spędził pracując w Krakowie i Norymberdze, gdzie pozostawił po sobie liczne dzieła. Jego najbardziej znane prace to niewątpliwie monumentalny ołtarz w Kościele Mariackim w Krakowie, który jest jednym z największych i najbardziej cenionych dzieł sztuki późnego gotyku w Europie. W Norymberdze natomiast, Veit Stoß jest znany między innymi z rzeźby Anioła Zwiastowania w kościele św. Wawrzyńca.
Stwosz wyróżniał się niezwykłym talentem i zdolnością do kształtowania drewna w sposób, który oddawał emocje i głębię duchowości. Zmarł w 1533 roku, lecz dzięki swoim dziełom pozostaje niezapomnianą postacią w historii sztuki. Jego grób na cmentarzu Johannisfriedhof, podobnie jak grób Dürera, nie jest okazały, lecz to właśnie ta skromność może przemawiać do odwiedzających i stanowić przypomnienie, że to nie pomnik, a dzieła i spuścizna są najważniejsze.
Aby odnaleźć grób Veita Stoßa, wystarczy kierować się w stronę kościoła, znajdującego się w obrębie cmentarza. Jego mogiła znajduje się kilka rzędów od miejsca, gdzie pochowany jest Albrecht Dürer, i choć może być nieco trudniejsza do odnalezienia, z pewnością warto poświęcić chwilę, aby oddać cześć temu wybitnemu artyście. Po drodze napotkać można również inne, historyczne nagrobki, które razem tworzą niezwykłą mozaikę życiorysów i opowieści, jakie kryje w sobie Johannisfriedhof.
Warto odwiedzić?
Cmentarz Johannisfriedhof to miejsce wyjątkowe. Zachowany historyczny układ nagrobków, niezwykłe epitafia i ciekawe sylwetki osób na nim pochowanych, w połączeniu z historią sięgającą ponad pół tysiąca lat wstecz sprawiają, że warto miejsce to odwiedzić!
Jeżeli lubicie spacerować po cmentarzach i poznawać lokalne ciekawostki oraz życiorysy ludzi na nich pochowanych, to zajrzyjcie też koniecznie na Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Stał się on miejscem spoczynku wielu znanych osób ze świata sztuki, kultury czy polityki. Będąc natomiast w Kielcach, odwiedźcie koniecznie Cmentarz Stary. Znajdziecie na nim sporo nagrobków osób związanych z miastem, ale też pisarzy i artystów znanych w całym kraju, którzy zdecydowali się w Kielcach zamieszkać.
