Udostępnij
Na przestrzeni lat w Kielcach oprócz Katolików, mieszkali także m.in. Żydzi, Ewangelicy i Prawosławni. Warto poznać historię tych społeczności i ślady jakie zostawiły w naszym mieście. Tym razem czekają na Was kieleckie cerkwie, zarówno te historyczne jak i istniejące.
Moim zdaniem nie ma w Kielcach miejsca, które wszystkim Kielczanom kojarzyło by się jednoznacznie z religią prawosławną. Po największej cerkwie nie ma już śladu, druga jest kościołem katolicki, ta działająca jest niewielka i mało kto wie o jej istnieniu, a na prawosławną część cmentarza starego też zbyt wiele osób nie zagląda. Mimo to postanowiłem Wam przybliżyć jak obiekty te wyglądały na przestrzeni lat i co po nich pozostało.
Prawosławne Kielce
Rozwój społeczności prawosławnej w Kielcach związany jest nierozerwalnie z zaborami. Zagościli oni w Kielcach po powstaniu listopadowym i styczniowym. W mieście istniały dwie cerkiew, o których za chwilę. Parafia prawosławna w Kielcach powstała w 1856 roku i pod koniec zaboru rosyjskiego liczyła ponad cztery i pół tysiąca osób. Byli to głównie żołnierze i urzędnicy wraz z rodzinami. Większość prawosławnych wyjechała wraz z wycofywaniem się wojsk rosyjskich podczas I Wojny Światowej.
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Kielcach
Największa z kieleckich cerkwi znajdująca się na dzisiejszym skwerze Stefana Żeromskiego (pomiędzy Katedrą, a ul. Wesołą). Mówi się, że została zbudowana z surowca pozyskanego z rozbiórki Bramy Krakowskiej, które pierwotnie łączyła Pałac Biskupów Krakowskich z Seminarium i Kościołem Świętej Trójcy.
Jej budowa skończyła się w 1870 roku, a trwała trzy lata. Miała ona górować nad miastem, a żeby to zjawisko spotęgować, w tym samym czasie z Pałacu Biskupów Krakowskich zniknęły hełmy z wież, aby budynek był niższy. Projektantem obiektu był Franciszek Ksawery Kowalski – architekt gubernialny, którego sporo projektów przetrwało do dzisiejszych czasów. Mogło w nim naraz przebywać 500 osób.
Świątynia ucierpiała podczas I Wojny Światowej. Później przez chwilę pełniła funkcję rzymskokatolickiego kościoła garnizonowego. Decyzja o jego rozbiórce zapadła w latach dwudziestych, a ta nastąpiła dopiero w 1933 roku.
Dawna Cerkiew p.w. Św. Mikołaja
Dawna cerkiew p.w. Św. Mikołaja, a dzisiejszy Kościół Garnizonowy pw. Matki Boskiej Królowej Polski znajduje się przy ul. Chęcińskiej 2. Świątynia ta zachowała bardzo dużo ze swojego oryginalnego wyglądu, a zbudowana jest w stylu neobizantyjskim. Za jej projekt odpowiedzialny był Stanisław Szpakowski, a stworzony był on na wzór soboru izaakiewskiego w Petersburgu. Jeżeli chcecie dowiedzieć więcej o osobie architekta to zapraszam do tekstu – Kowalski i Szpakowski – kieleccy architekci.
Cerkiew powstała w 1904 roku, a jej powstanie miało być podobno odpowiedzią na zbudowanie kościoła św. Krzyża (dzisiejsza ul. 1-go Maja). W swojej podstawowej formie świątynia działała przed 11 lat. Po wkroczeniu wojsk austriackich do Kielc zajęli oni kosciół, w którym urządzili miejsce dla jeńców, a później magazyn. Na świątynię katolicką została na przekształcona w 1925 roku, a rok później została poświęcona.
Cerkiew p.w. Św. Mikołaja
Dzisiejsza cerkiew p.w. Św. Mikołaja znajduje się przy ul. Bodentyńskiej 46 w dawnym domu mieszkalnym. Został on zakupiony od prawosławnej mieszkanki Kielc i zaadaptowany na świątynię w 1979 roku. Budynek zdobi złota sygnaturka. Ikonostas w kieleckiej cerkwi składa się z ikon św. Mikołaja, Opieki Matki Boskiej, Matki Boskiej, Jezusa Chrystusa i przedstawienie Ostaniej Wieczerzy. Ikonostas pochodzi z XX wieku, ale niektóre z ikon są starsze.
Kaplica prawosławna na Cmentarzu Prawosławnym
Nie jest to cerkiew, ale budynek zdecydowanie związany z religią prawosławną. Znajduje się ona na cmentarzy prawosławnym w Kielcach (ul. Ściegiennego). Jest to część Cmentarza Starego. Część prawosławna nie jest w jasny sposób oddzielona od innych części, ale możecie rozpoznać po krzyżach na nagrobkach i inskrypcjach pisanych często cyrylicą (na starszych grobach). Cmentarz został wyodrębniony z zespołu Cmentarza Starego w 1865 roku. Na przestrzeni lat jego teren przeznaczany był pod inne elementy (m.in. cmentarz wojskowy).
Kaplica jest jednocześnie grobem protoprezbitera kieleckiej cerkwi Wniebowstąpienia Pańskiego Wasilija Gieorgijewicza Teodorowicza.
