Kowalski i Szpakowski - architekci, którzy budowali Kielce

Udostępnij

Udostępnij post

Mijamy codziennie wiele budynków i rzadko myślimy o ich historii. Wiele z nich zostało w przeszłości zaprojektowanych przez te same osoby. Dzisiaj przybliżę Wam sylwetki dwóch architektów, których zrealizowane projekty, możemy podziwiać do dnia dzisiejszego. Franciszek Ksawery Kowalski i Stanisław Szpakowski i ich historie czekają na Was poniżej.

Spis treści

Zdjęcia przedstawiają budynki w obecnym stanie. Przez lata zostały one przebudowane i nie zawsze wyglądają tak, jak architekci je zaprojektowali!

Franciszek Ksawery Kowalski

Urodził się 2 lutego 1827 roku w Lublinie. Skończył studia w Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych na kierunku architektura. Po ukończeniu studiów rozpoczął aplikację w oddziale architektury Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych. To tam zdobywał pierwsze doświadczenia pod okiem Henryka Marconiego. W 1853 roku zdał kolejne egzaminy i uzyskał tytuł budowniczego II klasy, który dawał możliwość prowadzenia wolnej praktyki zawodowej. Rok później wziął ślub z Amelią Łypaczewską i objął posadę budowniczego Księstwa Łowickiego.

Od 1864 roku zajmował stanowisko budowniczego powiatu kieleckiego (zastąpił na tym stanowisku zwolnionego Aleksandra Borkowskiego). Rok później Kowalski złożył wniosek o przeniesienie do innego powiatu, ale został od odrzucony. W latach 1867-1897 zajmował stanowisko budowniczego gubernialnego. W tym czasie otrzymywał za swoją pracę różnorodne nagrody i wyróżnienia. W 1897 roku przeszedł w stan spoczynku. Zmarł 2 czerwca 1903 roku, a jego grób znajduje się na starym cmentarzu w Kielcach.

Projekty

Wśród projektów tego architekta zdecydowanie zasługują na wyróżnienie:

Jego własna kamienica – ul. Wesoła
Plac Wolności
Cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego wraz z Popówką
Teatr im. Stefana Żeromskiego
Siedziba Dyrekcji Szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Kielcach
Wieżyczka Kościoła św. Trójcy
Cmentarz Żydowski
Kościół Parafialny w Piekoszowie
Browar Stumpfa
Prawdopodobnie hale targowe na Placu Wolności

Stanisław Szpakowski

Urodził się w Pińsku (Białoruś) w 1868 roku. Studiował w Instytucie Inżynierów Cywilnych w Petersburgu w zakresie architektury. W 1892 roku, po ukończeniu studiów, dostał nominację na stanowisko inżyniera-architekta powiatu włoszczowskiego. Rok później przeniesiono go na to samo stanowisko do Stopnicy. W 1901 roku objął stanowisko pomocnika inżyniera architekta guberni kieleckiej, a po 4 latach został inżynierem-architektem gubernialnym. W 1902 roku zaprojektował cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja (obecny Kościół garnizonowy), wzorowany na Soborze Issakijewskim w Petersburgu. Później zaprojektował kielecką synagogę, która po odbudowie spowodowanej zniszczeniami podczas II Wojny Światowej nie przypomina już pierwotnego projektu architekta.

Po wybuchu I Wojny Światowej Szpakowski ewakuował się razem z Rządem Gubernialnym do Moskwy. Wrócił do Polski w 1918 roku i objął Wydział Budownictwa w Lublinie. Rok później wrócił do Kielc i został inżynierem powiatowym kieleckim. Zrezygnował z tej funkcji i otworzył własną firmę budowlaną. Zaprojektował w tym czasie kilka budynków w Kielcach, a ostatnim jego dziełem było schronisko księży emerytów przy ul. św Wojciecha (obecny dom księży emerytów).

Szpakowski leczył się na gruźlicę, a podczas jednego z pobytów leczniczych w Tatrach słowackich zmarł w 1926 roku w Tatrzańskiej Łomnicy. Pochowany został w Zakopanem.