Udostępnij
Nie udało mi się dotrzeć na cmentarz żydowski w Bielsku-Białej za pierwszym razem z powodu zbyt późnej godzinna, ale kolejnego dnia wizyta zakończyła się sukcesem! Zapraszam Was na kirkut w Bielsku-Białej!
Lokalizacja
Cmentarz żydowski w Bielsku-Białej znajduje się około półtora kilometra od Rynku. Możecie przespacerować się w jego kierunku, podjechać samochodem lub komunikacją miejską (np. autobusem nr 7). Pomimo tego, że na mapie może wyglądać, jakby wejście na cmentarz było od ul. Marii Konopnickiej to znajduje się ono od ul. Cieszyńskiej (dokładnie Cieszyńska 92).
Jeżeli wybieracie się samochodem to tuż obok znajduje się market Aldi, gdzie ja zostawiłem samochód.
Dostępność
Teren cmentarza otoczony jest w całości murem ( pokrywa się on z terenem cmenatzrw z 1939 roku). Wejście do środka prowadzi przez bramę obok domu pogrzebowego. Teren cmentarza jest uporządkowany i wygląda na zadbany (w stosunku do wielu cmentarzy żydowskich, które udało mi się odwiedzić, a o ich istnieniu świat zapomniał).
Cmentarz dostępny jest do odwiedzania codziennie (oprócz sobót) od godziny 9.00 do 17.00 (w piątki do 15.00).
Jeżeli interesuje Was tematyka żydowska to w Tarnowie możecie wyruszyć na spacer jej poświęcony. Jeden z miejskich szlaków poświęcony jest żydowskiej. Jest on oznakowany, a obiekty, których już nie również upamiętniają odpowiednie tablice. Przebieg szlaku:
Cmentarz żydowski w Bielsku (129) – przejazd autobusem MZK – ul. 3 Maja – ul. Adama Mickiewicza – synagoga w Bielsku 1881-1939* (130) – żydowski Dom Ludowy (131) – budynek Żydowskiej Gminy Wyznaniowej (132) – ul. Henryka Sienkiewicza – ul. Zygmunta Krasińskiego – żydowska szkoła ludowa (133) – ul. Henryka Sienkiewicza – pl. Esperanto – ul. Wałowa – ul. Cechowa – synagoga w Bielsku 1839-1881* (134) – ul. ks. Stanisława Stojałowskiego – polska modlitewnia* (135) – ul. ks. Stanisława Stojałowskiego – ul. Konfederatów Barskich – ul. Głęboka – ul. Wyzwolenia – ul. 11 Listopada – ul. Krakowska – synagoga w Białej* (136) – ul. 11 Listopada – ul. Wyzwolenia – cmentarz żydowski w Białej* (137).
* obiekt nieistniejący
Historia cmentarza
Cmentarz powstał w 1849 roku, a nadzór nad nim pełniło Bractwo Pogrzebowe „Chewra Kadisza”. W kolejnych zarządzała nim Gmina Wyznaniowa i Kongregacja Wyznania Mojżeszowego. Od 1972 roku przeszedł na własność Skarbu Państwa. W 1997 roku powrócił w ręce Gminy Żydowskiej w Bielsku-Białej. Najstarszym dokumentem archiwalnym, który potwierdza istnienie cmentarza jest protokół Śląskiego Urzędu Królewskiego w Opawie dotyczący miejskich Żydów z 1861 roku.
Podobnie jak wiele cmentarzy w Polsce, najtrudniejszym okresem była II Wojna Światowa. Uległ on wtedy poważnym zniszczeniom, a część macew zostało skradzionych. Na teren cmentarza przeniesione zostały również macewy ze zniszczonego cmentarza w dawnej Białej (ul. Wyzwolenia).
Według strony sztetl.org.pl najstarszą macewą znajdującą się na cmentarzu w Bielsku jest to nagrobek siedemnastoletniego chłopca Josefa Neumanna (obecnie posiada nr 2254, został zidentyfikowany w rzędzie VII), który zmarł 3 września 1849 r.
Stan obecny
Cmentarz zajmuje powierzchnię 2,39 hektara i otoczony jest ogrodzeniem. Wejście na jego teren znajduje się od ul. Cieszyńskiej. Podzielony jest on na siedem sektorów, a każdy z nich na rzędy. Na kirkucie znajduje się około 1200 nagrobków, ale ilośc pochówków szacowana jest na ponad dwukrotnie tyle.
Dom przedpogrzebowy
Przejeżdżając ulicą trudno na niego nie zwrócić uwagi. Budowla wygląda interesująco i przykuwa spojrzenie. Powstała ona w 1885 roku, a zbudowana jest w stylu neoromańsko-mauretańskim. Poprzedni obiekt, który istniał w tym miejscu został zniszczony podczas pożaru.
Będąc na miejscu warto zwrócić uwagę na polichromię stropowe wewnątrz obiektu. Wraz z posadzką i wystrojem malarskim ścian podlegają ode ochronie konserwatora zabytków.
W domu pogrzebowym znajdują się różnorodne tablice pamiątkowe poświęcone Żydom z Bielska-Białej.
Więcej zdjęć z cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej
