Udostępnij
Kielce są miastem wyjątkowym. Czasem zabrakło im szczęścia, jeżeli chodzi o pewne decyzje, ale dzięki swojemu położeniu mogą zachwycić. W samych granicach administracyjnych miasta znajduje się aż 5 rezerwatów, a szósty leży tuż za miastem. Miejsca te są wyjątkowe i każde ma co innego do zaoferowania. Przed wami kieleckie rezerwaty!
Wszystkie kieleckie rezerwaty mają coś wspólnego z geologią. Tylko jeden z nich to rezerwat krajobrazowy, ale miejsce to (Karczówka) ma bogatą historię górniczą. W przeszłości Kielce i ich okolice miały bardzo rozwinięty przemysł wydobywczy, który w okolicznych gminach dalej prosperuje.
Żeby zwiedzić wszystkie rezerwaty jednego dnia najłatwiej będzie użyć samochodu, ale jeżeli macie siłę i cały dzień, to na piechotę też da się to zrobić, wtedy polecam wycieczkę na trasie Ślichowice-Karczówka-Biesak-Białogon-Kadzielnia-Wietrznia, wszystko jedno, od której strony zaczniecie.
Kieleckie rezerwaty
Wietrznia
Rezerwat Wietrznia został ustanowiony w 1997 roku i nosi imię Zbigniewa Rubinowskiego. Obejmuje on wzniesienie Wietrznia (312 m n.p.m.) oraz Międzygórz. Stanowi on fragment pasma Kadzielniańskiego. Jest to zespół dawnych kopalń odkrywkowych, w których pozyskiwano skały dewonu górnego. Zasadniczo kamieniołomy podzielone były na 3 części – Wietrznia, Międzygórz i Międzygórz Wschodni. Początki wydobycia w tym miejscu sięgają 1893 roku.
Właścicielem Wietrzni był Herszel Zagajski. To do niego należał dom modlitwy znajdujący się przy ul. Słowackiego w Kielcach (aktualnie został przeniesiony i znajduje się na cmentarzu żydowskim w Kielcach).
W rezerwacie można zaobserwować ciekawe okazy minerałów, skamieniałości oraz flory. Wśród minerałów można spotkać kalcyt, kwarc, piryt, hematyt, galenę, a skamieniałości reprezentują koralowce, ramienionogi, liliowce oraz nieco rzadsze goniatyty, trylobity czy fragmenty ryb pancernych.
Warto także zwrócić uwagę na położony tuż obok najgłębszego wyrobiska użytek ekologiczny – Glinianki.
Tuż przy rezerwacie znajduje się także Centrum Geoedukacji, w którym w ciekawy sposób przedstawione są dzieje Ziemi. Odnowiona niedawno ekspozycja jest bardzo interesująca i w przystępny sposób przekazuje wiedzę. O Centrum możecie przeczytać więcej w tekście.
Dojazd
Rezerwat znajduje się we wschodniej części miasta. Jeżeli będziecie szukać autobusu, to kierujcie się na przystanek Tarnowska/Wojska Polskiego. Tuż przy wejściu do rezerwatu, ale i po drugiej stronie (przy Centrum Geoedukacji) znajdują się miejsca parkingowe.
Kadzielnia
Rezerwat Kadzielnia został utworzony w 1962 roku. Wcześniej prowadzone tu było wydobycie skał dewonu. Swoją nazwę zawdzięcza rosnącym pierwotnie na stokach góry jałowcom (wykorzystywanym do kadzideł) lub kadzielnikowi, do którego teren ten należał.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów rezerwatu jest skałka geologów. Jest to fragment skalny zbudowany z wapienia rafowego. Z jej szczytu rozpościera się piękny widok na okolicę. Uważajcie jednak na górze, bo łatwo stamtąd spaść (zdarzały się wypadki śmiertelne).
Spacerując po rezerwacie możecie zaobserwować pod nogami minerały (najczęściej kalcyt) i skamieniałości (goniatyty, łodziki, trylobity). Jeżeli jesteście fanami roślin, to też nie będziecie zawiedzeni. W dawnym kamieniołomie spotkacie skupiska roślin kserotermicznych. Na Kadzielni istnieje 25 jaskiń, z których 3 (Prochownia, Szczelina i Odkrywców) zostały połączone w jeden system i udostępnione do zwiedzania. Wymagana jest wcześniejsza rezerwacja.
Kadzielnia zmienia się. Ostatnią nowością jest stworzenie ścieżki spacerowej wokół rezerwatu (wcześniej nie dało się przejść na około) oraz sztucznego wodospadu. Jeżeli macie możliwość odwiedźcie to miejsce również po zmroku, bo wszystkie ściany są podświetlone i nabierają zupełnie innego charakteru.
Dojazd
Kadzielnia znajduje się najbliżej centrum miasta. Możecie dojść tutaj na nogach z centrum w kilkanaście minut. Prowadzi tutaj też ścieżka rowerowa. Przed rezerwatem (od ul. Krakowskiej) znajduje się darmowy parking.
Biesak-Białogon
Biesak-Białogon, to chyba najmniej popularny z kieleckich rezerwatów. Znajduje się on w lesie, niedaleko dzielnicy Białogon w obrębie Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Został utworzony w 1981 roku, a ochroną objęte są wychodnie skał ordowiku i kambru (piaskowce i mułowce).
W rezerwacie znajduje się jeziorko powstałe po zalaniu znajdującego się tam kiedyś kamieniołomu. Biesak-Białogon to rezerwat, w którym możemy się wyciszyć. W każdej porze roku wygląda inaczej. W zimie jeziorko najczęściej zamarza, wiosną żaby przekrzykują się podczas godów, latem las pachnie owocami i grzybami, a jesienią zmienia kolory.
Dojazd
Znajduje się on kawałek od miasta i nie da się dojechać samochodem bezpośrednio do niego. Chcąc go odwiedzić, warto mieć świadomość, że czeka nas krótki spacer. Możecie dojść tam z Białogonu lub urządzając sobie nieco dłuższy spacer ze „Stadionu”.
Karczówka
Jedyny rezerwat krajobrazowy na terenie miasta. Utworzony w 1933 roku i ponownie uznany za rezerwat w 1953 roku. Ochroną objęty jest las sosnowy tworzący otoczenie zabytkowego klasztoru i pomnika powstańców. Na Karczówce znajdują się szczeliny górnicze, w których wydobywana była galena – ruda ołowiu. Entuzjaści przyrody znajdą tam również kilka interesujących gatunków – lilia złotogłów, zawilec wielkokwiatowy i pierwiosnka wyniosła to tylko niektóre z nich.
Warto na Karczówce odwiedzić klasztor. Piękne wnętrze i ogrody zachęcają do zwiedzania. Macie tam także możliwość wejścia na wieżę i obejrzenia panoramy okolicy.
Z Karczówką wiąże się legenda o Hilarym Mali – górniku, który w połowie XVII wieku wydobył ogromną bryłę galeny, z której powstały trzy rzeźby. Św. Barbara (znajduje się w kościele na Karczówce), Maryja (znajduje się w Katedrze w Kielcach) oraz św. Antoni (znajduje się w kościele w Borkowicach).
Dojazd
Dojazd na Karczówkę transportem publicznym nie jest prosty. Każda opcja wymaga kilkunastominutowego spaceru pod górę. Zdecydowanie warto się jednak wysilić. Na Karczówkę możecie dojść od kilku stron: ul. Karczówkowską – obok Ogrodu Botanicznego, ul. Podklasztorną z Podkarczówki lub od strony Czarnowa albo szlakiem z Białogonu. Jadąc samochodem najczęściej zostawiam go na „pętli” – skrzyżowanie ul. Podklasztornej i Karczówkowskiej.
Ślichowice
Rezerwat Skalny im. Jana Czarnockiego nazywany rezerwatem Ślichowice znajduje się w zachodniej części miasta na osiedlu o tej samej nazwie. Kiedyś nazywany był także Śluchowice i taką nazwę znajdziecie w starej literaturze. Rezerwat powstał w 1952 roku i obejmuje teren dawnego kamieniołomu składającego się z dwóch wyrobisk i łączącego je garbu. Dla turystów dostępne jest jedno wyrobisko. Na szczególną uwagę w rezerwacie zasługują zjawiska tektoniczne widoczne na wschodniej ścianie kamieniołomu z fałdem obalonym na czele.
Na dole wyrobiska znajduje się jeziorko, którego poziom zależny jest od opadów i pory roku. Kamieniołom na Ślichowicach, oprócz wspomnianych już walorów naukowych, wsławił się w historii kieleckiej nauki znaleziskiem nietypowym. Znaleziono tam bowiem samorodek złota. Był on jednak mikroskopijnych rozmiarów, a więcej o tym fakcie przeczytacie w tekście.
Dojazd
Rezerwat znajduje się przy pętli autobusowej, więc nie ma problemu z dostaniem się tam transportem publicznym. Niedaleko znajduje się również stacja kolejowa, a i miejsca na zaparkowanie samochodu raczej nie brakuje.
Podsumowanie
Okolice Kielc również są bogate w rezerwaty i miejsca atrakcyjne pod względem przyrodniczym czy geologicznym. Jeżeli poszukujecie pomysłów na odwiedzenie podobnych atrakcji poza miastem, to rzućcie oko na rezerwaty Miedzianka, Zelejowa i Barcza. Kieleckie rezerwaty to dobry początek poznawania świętokrzyskiej przyrody.
