Udostępnij
Zabytków związanych z arianami nie pozostało już wiele. Dawne zbory często przez lata pełniły funkcje w najlepszym wypadku gospodarcze. Ich los nie był najłatwiejszy. Zbór w Pęczelicach nie jest w najlepszej formie, ale jest świadectwem dawnych czasów, o których warto wiedzieć.
Pomimo tego, że jedne źródła negują istnienie zboru, a inne zdecydowanie potwierdzają, to historia nie jest taka prosta.
Lokalizacja i dostępność
Ruiny znajdują się w Pęczelicach – 6 kilometrów od Buska Zdroju. Jest to niewielka wieś, położona blisko trasy 73. Samochód możecie zostawić przy przystanku. Obok niego znajduje się również tablica informacyjna lokalnego szlaku „Wokół Studni”.
Ruiny zboru oznaczone są tablicą informacyjną, ale stojąc przed nią możecie ich nie zauważyć. Mając ją przed sobą musicie się odwrócić, przejść na drugą stronę ulicy i iść w stronę znajdującego się tam domu. Tuż obok niego znajdują się ruiny. Jest to nieogrodzona ale prywatna działka.
Historia zboru w Pęczelicach
Budynek pochodzi najprawdopodobniej z końca XVI wieku. Właścicielem Pęczelic był wtedy arianin Stanisław Gnoiński – syn hetmana nadwornego Mikołaja. Według D. Kaliny i R. Mirowskiego akta synodów różnowierczych nie notują zboru w Pęczelicach ani w jego otoczeniu.
Przez lata budynek pełnił różne funkcje (głównie magazynowo-gospodarcze). Obecnie, pomimo tego, że nie widać tego po nim, to obiekt ten wpisany jest do wojewódzkiego rejestru zabytków nieruchomych.
Ciekawostką jest fakt, że wg księdza Jana Wiśniewskiego (w jego książce z 1923 roku) na Ostrej Górze w Pęczelicach znajdował się grobowiec ariański z 12 trumnami. Niestety został on zniszczony.
Stan obecny
Budynek nie posiada dachu. Składa się z dwóch pomieszczeń i zachowanych piwnic. Wewnątrz rosną drzewa, które moim zdaniem doprowadzą do szybkiego zniszczenia już i tak kiepsko wyglądających ruin. Zachowana jest piwnica i obudowa niektórych okien.
Inne zbory
Historia Arian w świętokrzyskim jest bardzo bogata, ale ich śladów nie ma zbyt wielu. Jeżeli chcecie zobaczyć inne zbory lub to, co z nich pozostało to zajrzyjcie do Włostowa (tekst), Węchadłowa (tekst) czy też do Łapczynej Woli (tekst).
Warto odwiedzić?
Pęczelice to malownicza wieś, a z Ostrej Góry, która się tam znajduje rozpościerają się piękne widoki na okolicę. Zbór w Pęczelicach nie jest atrakcją turystyczną, która jest warta przyjechania tu tylko po to, by ją samą zobaczyć, ale zdecydowanie warto eksplorując Ponidzie zajrzeć i tutaj!
